wtorek, 27 grudnia 2022

Barokowy kościół św. Ducha w Toruniu


Kościół św. Ducha w Toruniu jest późnobarokową świątynią wzniesioną w połowie XVIII wieku jako ewangelicki zbór. Jego powstanie ściśle wiąże się z toruńskimi zamieszkami religijnymi z 1724 roku, w wyniku których miejscowi luteranie utracili posiadany wcześniej kościół Najświętszej Marii Panny. Pozbawieni świątyni na Starym Mieście, dopiero w 1754 roku uzyskali zgodę królewską na zbudowanie prostego domu modlitwy, który z zewnątrz nie miał przypominać kościoła. Autorem zrealizowanego projektu był Effraim Schroeger, który później zasłynął jako czołowy architekt polskiego klasycyzmu. Zgodnie z postawionymi warunkami, świątynia nie posiadała wieży - obecną wzniesiono dopiero w ostatnich latach XIX wieku. Kościół aż do 1945 roku służył protestantom, następnie został przejęty przez jezuitów i stał się kościołem akademickim. W latach osiemdziesiątych XX w. świątynia była miejscem spotkań antykomunistycznej opozycji. Wewnątrz zachowały się elementy wyposażenia w stylu rokoko, wśród których na szczególną uwagę zasługuje ołtarz główny oraz drzwi do zakrystii wykonane w 1756 r. w technice intarsji, polegającej na tworzeniu barwnych motywów dekoracyjnych wyłącznie z różnych gatunków drewna.

Church of St. Ducha is a late-Baroque church erected in the mid-18th century as an Evangelical church. Its creation is closely related to the religious riots in Toruń in 1724, as a result of which the local Lutherans lost the previously owned church of the Blessed Virgin Mary. Deprived of a temple in the Old Town, it was only in 1754 that they obtained royal permission to build a simple house of prayer, which was not supposed to resemble a church from the outside. The author of the completed project was Effraim Schroeger, who later became famous as a leading architect of Polish classicism. According to the conditions, the temple did not have a tower - the present one was erected only in the last years of the 19th century. The church served Protestants until 1945, then it was taken over by the Jesuits and became an academic church. In the 1980s, the temple was a meeting place for the anti-communist opposition. Inside, elements of rococo style furnishings have been preserved, among which the main altar and the door to the sacristy, made in 1756 in marquetry technique, consisting in creating colorful decorative motifs exclusively from various types of wood, deserve special attention.

Kirche St. Ducha ist eine spätbarocke Kirche, die Mitte des 18. Jahrhunderts als evangelische Kirche errichtet wurde. Ihre Entstehung ist eng mit den religiösen Unruhen in Toruń im Jahr 1724 verbunden, in deren Folge die hiesigen Lutheraner die frühere Kirche der Heiligen Jungfrau Maria verloren. Einem Tempel in der Altstadt beraubt, erhielten sie erst 1754 die königliche Erlaubnis, ein einfaches Bethaus zu errichten, das von außen keiner Kirche ähneln sollte. Autor des vollendeten Projekts war Effraim Schroeger, der später als führender Architekt des polnischen Klassizismus berühmt wurde. Gemäß den Bedingungen hatte der Tempel keinen Turm - der jetzige wurde erst in den letzten Jahren des 19. Jahrhunderts errichtet. Die Kirche diente den Protestanten bis 1945, dann wurde sie von den Jesuiten übernommen und wurde eine akademische Kirche. In den 1980er Jahren war der Tempel ein Treffpunkt der antikommunistischen Opposition. Im Inneren sind Elemente der Einrichtung im Rokokostil erhalten geblieben, darunter der Hauptaltar und die Tür zur Sakristei, die 1756 in Intarsientechnik hergestellt wurden und darin bestanden, farbenfrohe dekorative Motive ausschließlich aus verschiedenen Holzarten zu schaffen, verdienen besondere Aufmerksamkeit.

Kruchta kościoła św. Ducha (paulinów) w Warszawie

 
W kruchcie kościoła św. Ducha w Warszawie znajduje się późnobarokowe epitafium z czarnego marmuru - Konstancji Dulfusowej (zm. 1747 r.), możnej mieszczki warszawskiej i jej syna, paulina Januarego.
W przedsionku znajduje się także barokowy, stiukowy ołtarz św. Antoniego (ok.1720-1730) z fundacji Konstancji Dulfusowej, uzupełniony w 2. poł. XIX w., ocalały ze zniszczeń wojennych z dawnego wystroju. W zwieńczeniu umieszczona grupa rzeźbiarska przedstawiająca Trójcę św. w otoczeniu aniołów.

In der Vorhalle der Kirche St. Geist gibt es ein spätbarockes Epitaph aus schwarzem Marmor - Konstancja Dulfusowa (gest. 1747), eine wohlhabende Warschauer Bürgerin und ihr Sohn Pauline Jan.

In der Vorhalle befindet sich außerdem ein barocker Stuckaltar der Hl. Anthony (ca. 1720-1730) aus der Stiftung von Konstancja Dulfusowa, ergänzt in der zweiten Hälfte. Neunzehnten Jahrhundert, überstanden die Kriegsschäden von der ehemaligen Einrichtung. In der Spitze befindet sich eine Skulpturengruppe, die die Heilige Dreifaltigkeit darstellt, die von Engeln umgeben ist.

In the porch of the church of St. Spirit, there is a late Baroque epitaph made of black marble - Konstancja Dulfusowa (d. 1747), a wealthy Warsaw townswoman and her son, Pauline January.

In the vestibule there is also a baroque, stucco altar of St. Anthony (ca. 1720-1730) from the foundation of Konstancja Dulfusowa, supplemented in the second half. Nineteenth century, survived the war damage from the former decor. In the finial there is a sculptural group depicting the Holy Trinity surrounded by angels.

niedziela, 25 grudnia 2022

Pomnik nagrobny Jana Tarły w kościele jezuitów pw. Matki Bożej Łaskawej w Warszawie

 

Symboliczny pomnik nagrobny Jana Tarły (1684-1750), jednego z głównych fundatorów Collegium Nobilium i dobrodzieja pijarów, w rzeczywistości pochowanego w kościele o.o. pijarów w Opolu Lubelskim, znajduje się po lewej stronie w nawie bocznej kościoła jezuitów pw. Matki Bożej Łaskawej w Warszawie.

Pomnik uważany za jedno z wybitnych dzieł rzeźby późnego baroku – rokoka, zaliczany do najlepszych osiągnięć rzeźby europejskiej XVIII wieku. Powstał w pracowni Jana Jerzego Plerscha w latach 1752–1753. Pierwotnie wystawiony w kościele oo. pijarów przy ul. Długiej w Warszawie – z inicjatywy Stanisława Konarskiego SchP – bliskiego krewnego, bratanka, któremu Jan Tarło pomógł sfinansować studia za granicą. Pomnik sfinansowała wdowa, Zofia Tarło z Krasińskich. Jan Tarło był szczególnym dobroczyńcą o.o. pijarów, jednym z głównych fundatorów Collegium Nobilium. W kościele o.o. pijarów nagrobek pierwotnie był umiejscowiony wokół drzwi prowadzących do kościelnej zakrystii, w pobliżu głównego ołtarza. W symbolice eschatologicznej brama oznacza przejście do innego świata.

Jan Tarło pędzla Augustyna Mirysa

Portalowy nagrobek stanowił ozdobę – obramowanie drzwi do zakrystii kościelnej, składa się z trzech rodzajów marmuru. Nad drzwiami umieszczono łacińską tablicę epitafijną, podobiznę – medalion z płaskorzeźbą Jana Tarły utrzymywaną przez postać kobiecą - personifikację alegorii, dwa putta – pierwotnie z trąbką, postać kobiecą - alegorię wiary – pierwotnie wskazującą monstrancję. Pomnik wsparty na hermach z postaciami atlantów.

W 1834 roku po powstaniu listopadowym carskie władze przekazały kościół pijarów rosyjskiej cerkwi prawosławnej, zaś nagrobek rozebrano i przeniesiono do kościoła pojezuickiego przy ul. Świętojańskiej, przekazanego pijarom wyrzuconym z ich własnego kościoła. W 1864 roku montaż, uzupełnienie braków i konserwację pomnika w kościele pojezuickim przeprowadził Faustyn Cengler. Pomnik został zniszczony w 1944 roku podczas wysadzenia kościoła w powietrze, ale częściowo ocalał, gdyż pod ścianą z nagrobkiem nie wybuchł ładunek. Pomnik scalono i poddano konserwacji w 2010 roku.

Ein symbolischer Grabstein von Jan Tarło (1684-1750), einem der Hauptgründer des Collegium Nobilium und Wohltäter der Piaristen, tatsächlich in der Kirche begraben o.o. Piaristen in Opole Lubelskie, befindet sich links im Seitenschiff der Jesuitenkirche St. Unsere Liebe Frau der Gnade in Warschau.

Das Denkmal gilt als eines der herausragenden Werke der Spätbarock-Rokoko-Skulptur, die als eine der besten Errungenschaften der europäischen Bildhauerei im 18. Jahrhundert gilt. Es entstand in den Jahren 1752–1753 im Atelier von Jan Jerzy Plersch. Ursprünglich ausgestellt in der Kirche von Piaristen an der ul. Długa in Warschau - auf Initiative von Stanisław Konarski SchP - einem nahen Verwandten, Neffen, dem Jan Tarło half, sein Auslandsstudium zu finanzieren. Das Denkmal wurde von der Witwe Zofia Tarło geb. Krasiński finanziert. Jan Tarło war ein besonderer Wohltäter der o.o. Piaristen, einer der Hauptgründer des Collegium Nobilium. In der Kirche von Der Grabstein der Piaristen befand sich ursprünglich um die Tür, die zur Sakristei der Kirche führte, in der Nähe des Hauptaltars. In der eschatologischen Symbolik bedeutet das Tor den Übergang in eine andere Welt.

Der Portalgrabstein war ein Schmuckstück - der Türrahmen zur Sakristei der Kirche besteht aus drei Marmorsorten. Über der Tür befindet sich ein lateinisches Epitaph, ein Bildnis - ein Medaillon mit einem Flachrelief von Jan Tarło, das von einer weiblichen Figur gehalten wird - die Personifikation der Allegorie, zwei Putten - ursprünglich mit einer Trompete, eine weibliche Figur - eine Allegorie des Glaubens - ursprünglich auf eine Monstranz hinweisend. Auf Hermen gestütztes Denkmal mit Atlantenfiguren.

1834, nach dem Novemberaufstand, übergaben die zaristischen Behörden die Piaristenkirche der Russisch-Orthodoxen Kirche, und der Grabstein wurde abgebaut und in die Post-Jesuiten-Kirche in der ul. Świętojańska, gegeben an die aus ihrer eigenen Kirche vertriebenen Piaristen. 1864 führte Faustyn Cengler die Montage durch und ergänzte die Mängel und die Erhaltung des Denkmals in der Post-Jesuiten-Kirche. Das Denkmal wurde 1944 bei der Sprengung der Kirche zerstört, blieb aber teilweise erhalten, weil die Ladung nicht unter der Mauer mit dem Grabstein explodierte. Das Denkmal wurde 2010 zusammengelegt und konserviert.

The symbolic tombstone of Jan Tarło (1684-1750), one of the main founders of Collegium Nobilium and benefactor of the Piarists, in fact buried in the church of o.o. Piarists in Opole Lubelskie, is located on the left in the side nave of the Jesuit church of St. Our Lady of Grace in Warsaw. The monument is considered one of the outstanding works of late Baroque - Rococo sculpture, considered one of the best achievements of European sculpture in the 18th century. It was created in the studio of Jan Jerzy Plersch in the years 1752–1753.

Originally exhibited in the church of piarists at ul. Długa in Warsaw - on the initiative of Stanisław Konarski SchP - a close relative, nephew, whom Jan Tarło helped finance his studies abroad. The monument was financed by the widow, Zofia Tarło née Krasiński. Jan Tarło was a special benefactor of the o.o. Piarists, one of the main founders of Collegium Nobilium. In the church of The tombstone of the Piarists was originally located around the door leading to the church sacristy, near the main altar. In eschatological symbolism, the gate means the passage to another world.

The portal tombstone was an ornament - the door frame to the church sacristy is made of three types of marble. Above the door there is a Latin epitaph, an effigy - a medallion with a bas-relief of Jan Tarło held by a female figure - personification of allegory, two putti - originally with a trumpet, a female figure - an allegory of faith - originally pointing to a monstrance. Monument supported on herms with figures of atlantes.

In 1834, after the November Uprising, the tsarist authorities handed over the Piarist Church to the Russian Orthodox Church, and the tombstone was dismantled and moved to the post-Jesuit church at ul. Świętojańska, given to the Piarists expelled from their own church. In 1864, Faustyn Cengler carried out the assembly, supplementing the deficiencies and conservation of the monument in the post-Jesuit church. The monument was destroyed in 1944 when the church was blown up, but partly survived, because the charge did not explode under the wall with the tombstone. The monument was merged and underwent conservation in 2010.

piątek, 23 grudnia 2022

Kościół św. Ducha w Warszawie (paulinów)

Pierwsze wzmianki o kościele Świętego Ducha poza murami miasta Warszawy odnotowano w XIV wieku. W czasie potopu szwedzkiego kościół został całkowicie zrujnowany. Na życzenie króla Jana Kazimierza, w dowód uznania za bohaterska obronę Jasnej Góry, magistrat miasta Warszawy oddaje kościół św. Ducha ojcom paulinom. W 1707 r. paulini rozpoczynają budowę barokowego kościoła według projektu Józefa Pioli pod nadzorem J. Bellotiego.

W 1708 r. w Warszawie panuje wielka zaraza. W tym roku paulini organizują pierwszą Pieszą Pielgrzymkę Warszawską na Jasną Górę, aby uprosić u Matki Bożej oddalenie zarazy.
Po ustaniu zarazy, z kościoła św. Ducha wyrusza piesza pielgrzymka na Jasną Górę, z dziękczynnym wotum Warszawy dla Matki Najświętszej. Od 1711 r. datuje się ciągłość Pieszej Pielgrzymki Warszawskiej prowadzonej do dnia dzisiejszego przez paulinów.
W 1819 r. rząd carski usuwa ojców paulinów z Warszawy, a kościół przejmuje niemieckie bractwo św. Benona. Po Powstaniu Styczniowym przed kościołem umieszczono figurę Matki Bożej dłuta Czajkowskiego.
Podczas Powstania Warszawskiego wnętrze kościoła i dachy zostały zupełnie wypalone. Ocalał jedynie ołtarz pod chórem, krzyż metalowy na filarze, podstawa skarbony, drzwi wejściowe, odrzwia marmurowe do kaplicy Matki Bożej i zakrystii.
W 1950 roku, po 130 latach, obejmują paulini kościół św. Ducha i część dawnego klasztoru, rozpoczynając ich odbudowę.

The first mention of the Church of the Holy Spirit outside the walls of the city of Warsaw dates back to the 14th century. During the Swedish Deluge, the church was completely ruined. At the request of King John Casimir, in recognition of the heroic defense of Jasna Góra, the City of Warsaw handed over the church of St. Spirit to the Pauline Fathers. In 1707, the Pauline Fathers began the construction of a Baroque church designed by Józef Piola under the supervision of J. Belloti.
In 1708, there is a great plague in Warsaw. This year, the Pauline monks are organizing the first Warsaw Walking Pilgrimage to Jasna Góra to ask the Mother of God to remove the plague.
After the end of the plague, from the church of St. Spirit, a walking pilgrimage to Jasna Góra sets off with Warsaw's thanksgiving votive offering to the Holy Mother. From 1711, the continuity of the Walking Warsaw Pilgrimage, led by the Pauline Fathers, dates back to 1711. In 1819, the tsarist government removes the Pauline Fathers from Warsaw, and the church takes over the German brotherhood of St. Benon. After the January Uprising, a figure of Our Lady by Tchaikovsky was placed in front of the church. During the Warsaw Uprising, the interior of the church and the roofs were completely burnt out. Only the altar under the choir, a metal cross on a pillar, the base of the treasury, the entrance door, and the marble doors to the chapel of Our Lady and the sacristy survived.
In 1950, after 130 years, the Pauline Fathers took over the church of St. Spirit and part of the former monastery, starting their reconstruction.

Die erste Erwähnung der Heilig-Geist-Kirche außerhalb der Stadtmauern von Warschau stammt aus dem 14. Jahrhundert. Während der schwedischen Sintflut wurde die Kirche vollständig zerstört. Auf Wunsch von König Johann Kasimir übergab die Stadt Warschau in Anerkennung der heldenhaften Verteidigung von Jasna Góra die Kirche St. Geist den Paulinervätern. 1707 begannen die Pauliner mit dem Bau einer Barockkirche nach einem Entwurf von Józef Piola unter der Leitung von J. Belloti.
1708 gibt es in Warschau eine große Pest. In diesem Jahr organisieren die Paulinermönche die erste Warschauer Wanderpilgerfahrt nach Jasna Góra, um die Gottesmutter zu bitten, die Pest zu beseitigen.
Nach dem Ende der Pest, von der Kirche St. Geist, eine Wanderwallfahrt nach Jasna Góra, beginnt mit Warschaus Danksagung an die Heilige Mutter. Ab 1711 geht die Kontinuität der Wallfahrt zu Fuß durch Warschau, die von den Paulinerpatern geleitet wird, auf das Jahr 1711 zurück. 1819 entfernt die zaristische Regierung die Pauliner aus Warschau und die Kirche übernimmt die deutsche Bruderschaft St. Benon. Nach dem Januaraufstand wurde vor der Kirche eine Figur der Muttergottes von Tschaikowsky aufgestellt. Während des Warschauer Aufstands brannten das Innere der Kirche und die Dächer vollständig aus. Nur der Altar unter dem Chor, ein Metallkreuz auf einer Säule, der Sockel der Schatzkammer, die Eingangstür und die Marmortüren zur Kapelle Unserer Lieben Frau und zur Sakristei blieben erhalten.
1950, nach 130 Jahren, übernahmen die Pauliner die Kirche St. Geist und ein Teil des ehemaligen Klosters beginnen mit dem Wiederaufbau.


czwartek, 8 grudnia 2022

Najstarszy kościół Gliwic - Wszystkich Świętych

 


Kościół Wszystkich Świętych znajduje się na gliwickiej starówce, jego początki sięgają XIII wieku, a obecna gotycka świątynia pochodzi z XV wieku.

Die Allerheiligenkirche befindet sich in der Altstadt von Gliwice, seine Ursprünge gehen auf das dreizehnte Jahrhundert zurück, und der heutige gotische Tempel stammt aus dem fünfzehnten Jahrhundert.

The Church of All Saints is located in the Gliwice Old Town, its origins date back to the thirteenth century, and the current gothic temple dates from the fifteenth century.