Pomnik nagrobny Jana Tarły w kościele jezuitów pw. Matki Bożej Łaskawej w Warszawie

 

Symboliczny pomnik nagrobny Jana Tarły (1684-1750), jednego z głównych fundatorów Collegium Nobilium i dobrodzieja pijarów, w rzeczywistości pochowanego w kościele o.o. pijarów w Opolu Lubelskim, znajduje się po lewej stronie w nawie bocznej kościoła jezuitów pw. Matki Bożej Łaskawej w Warszawie.

Pomnik uważany za jedno z wybitnych dzieł rzeźby późnego baroku – rokoka, zaliczany do najlepszych osiągnięć rzeźby europejskiej XVIII wieku. Powstał w pracowni Jana Jerzego Plerscha w latach 1752–1753. Pierwotnie wystawiony w kościele oo. pijarów przy ul. Długiej w Warszawie – z inicjatywy Stanisława Konarskiego SchP – bliskiego krewnego, bratanka, któremu Jan Tarło pomógł sfinansować studia za granicą. Pomnik sfinansowała wdowa, Zofia Tarło z Krasińskich. Jan Tarło był szczególnym dobroczyńcą o.o. pijarów, jednym z głównych fundatorów Collegium Nobilium. W kościele o.o. pijarów nagrobek pierwotnie był umiejscowiony wokół drzwi prowadzących do kościelnej zakrystii, w pobliżu głównego ołtarza. W symbolice eschatologicznej brama oznacza przejście do innego świata.

Jan Tarło pędzla Augustyna Mirysa

Portalowy nagrobek stanowił ozdobę – obramowanie drzwi do zakrystii kościelnej, składa się z trzech rodzajów marmuru. Nad drzwiami umieszczono łacińską tablicę epitafijną, podobiznę – medalion z płaskorzeźbą Jana Tarły utrzymywaną przez postać kobiecą - personifikację alegorii, dwa putta – pierwotnie z trąbką, postać kobiecą - alegorię wiary – pierwotnie wskazującą monstrancję. Pomnik wsparty na hermach z postaciami atlantów.

W 1834 roku po powstaniu listopadowym carskie władze przekazały kościół pijarów rosyjskiej cerkwi prawosławnej, zaś nagrobek rozebrano i przeniesiono do kościoła pojezuickiego przy ul. Świętojańskiej, przekazanego pijarom wyrzuconym z ich własnego kościoła. W 1864 roku montaż, uzupełnienie braków i konserwację pomnika w kościele pojezuickim przeprowadził Faustyn Cengler. Pomnik został zniszczony w 1944 roku podczas wysadzenia kościoła w powietrze, ale częściowo ocalał, gdyż pod ścianą z nagrobkiem nie wybuchł ładunek. Pomnik scalono i poddano konserwacji w 2010 roku.

Ein symbolischer Grabstein von Jan Tarło (1684-1750), einem der Hauptgründer des Collegium Nobilium und Wohltäter der Piaristen, tatsächlich in der Kirche begraben o.o. Piaristen in Opole Lubelskie, befindet sich links im Seitenschiff der Jesuitenkirche St. Unsere Liebe Frau der Gnade in Warschau.

Das Denkmal gilt als eines der herausragenden Werke der Spätbarock-Rokoko-Skulptur, die als eine der besten Errungenschaften der europäischen Bildhauerei im 18. Jahrhundert gilt. Es entstand in den Jahren 1752–1753 im Atelier von Jan Jerzy Plersch. Ursprünglich ausgestellt in der Kirche von Piaristen an der ul. Długa in Warschau - auf Initiative von Stanisław Konarski SchP - einem nahen Verwandten, Neffen, dem Jan Tarło half, sein Auslandsstudium zu finanzieren. Das Denkmal wurde von der Witwe Zofia Tarło geb. Krasiński finanziert. Jan Tarło war ein besonderer Wohltäter der o.o. Piaristen, einer der Hauptgründer des Collegium Nobilium. In der Kirche von Der Grabstein der Piaristen befand sich ursprünglich um die Tür, die zur Sakristei der Kirche führte, in der Nähe des Hauptaltars. In der eschatologischen Symbolik bedeutet das Tor den Übergang in eine andere Welt.

Der Portalgrabstein war ein Schmuckstück - der Türrahmen zur Sakristei der Kirche besteht aus drei Marmorsorten. Über der Tür befindet sich ein lateinisches Epitaph, ein Bildnis - ein Medaillon mit einem Flachrelief von Jan Tarło, das von einer weiblichen Figur gehalten wird - die Personifikation der Allegorie, zwei Putten - ursprünglich mit einer Trompete, eine weibliche Figur - eine Allegorie des Glaubens - ursprünglich auf eine Monstranz hinweisend. Auf Hermen gestütztes Denkmal mit Atlantenfiguren.

1834, nach dem Novemberaufstand, übergaben die zaristischen Behörden die Piaristenkirche der Russisch-Orthodoxen Kirche, und der Grabstein wurde abgebaut und in die Post-Jesuiten-Kirche in der ul. Świętojańska, gegeben an die aus ihrer eigenen Kirche vertriebenen Piaristen. 1864 führte Faustyn Cengler die Montage durch und ergänzte die Mängel und die Erhaltung des Denkmals in der Post-Jesuiten-Kirche. Das Denkmal wurde 1944 bei der Sprengung der Kirche zerstört, blieb aber teilweise erhalten, weil die Ladung nicht unter der Mauer mit dem Grabstein explodierte. Das Denkmal wurde 2010 zusammengelegt und konserviert.

The symbolic tombstone of Jan Tarło (1684-1750), one of the main founders of Collegium Nobilium and benefactor of the Piarists, in fact buried in the church of o.o. Piarists in Opole Lubelskie, is located on the left in the side nave of the Jesuit church of St. Our Lady of Grace in Warsaw. The monument is considered one of the outstanding works of late Baroque - Rococo sculpture, considered one of the best achievements of European sculpture in the 18th century. It was created in the studio of Jan Jerzy Plersch in the years 1752–1753.

Originally exhibited in the church of piarists at ul. Długa in Warsaw - on the initiative of Stanisław Konarski SchP - a close relative, nephew, whom Jan Tarło helped finance his studies abroad. The monument was financed by the widow, Zofia Tarło née Krasiński. Jan Tarło was a special benefactor of the o.o. Piarists, one of the main founders of Collegium Nobilium. In the church of The tombstone of the Piarists was originally located around the door leading to the church sacristy, near the main altar. In eschatological symbolism, the gate means the passage to another world.

The portal tombstone was an ornament - the door frame to the church sacristy is made of three types of marble. Above the door there is a Latin epitaph, an effigy - a medallion with a bas-relief of Jan Tarło held by a female figure - personification of allegory, two putti - originally with a trumpet, a female figure - an allegory of faith - originally pointing to a monstrance. Monument supported on herms with figures of atlantes.

In 1834, after the November Uprising, the tsarist authorities handed over the Piarist Church to the Russian Orthodox Church, and the tombstone was dismantled and moved to the post-Jesuit church at ul. Świętojańska, given to the Piarists expelled from their own church. In 1864, Faustyn Cengler carried out the assembly, supplementing the deficiencies and conservation of the monument in the post-Jesuit church. The monument was destroyed in 1944 when the church was blown up, but partly survived, because the charge did not explode under the wall with the tombstone. The monument was merged and underwent conservation in 2010.