poniedziałek, 23 stycznia 2023

Kaplica bł. ks. Józefa Stanka w Muzeum Powstania Warszawskiego

Ikona bł. ks. Józefa Stanka, patrona kaplicy, kapelana powstania warszawskiego i męczennika, beatyfikowanego w 1999 roku przez św. Jana Pawła II w Warszawie - ikona autorstwa Mateusza Środonia.

W Muzeum Powstania Warszawskiego znajduje się kaplica pw. bł. ks. Józefa Stanka, kapelana Zgrupowania AK „Kryska", w której odprawiane są dla zwiedzających Msze św. w każdą niedzielę o godzinie 12.30. 
Ks. Józef Stanek urodził się 4 grudnia 1916 roku w Łapszach Niżnych na Spiszu. Młody pallotyn w kwietniu 1941 roku przyjął święcenia kapłańskie. W tym samym niemal czasie rozpoczął studia na tajnym Wydziale Socjologii UW, do wybuchu Powstania pracując jako duszpasterz i kapelan szpitala w Zakładzie Sióstr Rodziny Maryi na Koszykach. W konspiracji działał w Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej. W drugiej połowie sierpnia 1944 roku został kapelanem walczącego na Czerniakowie Zgrupowania „Kryska”, przybierając pseudonim „Rudy”. Odprawiał msze polowe dla żołnierzy AK i cywilów, spowiadał, odwiedzał pacjentów w szpitalach, ratował rannych, wynosząc ich z pierwszej linii frontu. W ostatnich dniach powstania na Przyczółku Czerniakowskim poświęcał się ratowaniu życia innych, odmawiając ewakuacji na praski brzeg Wisły i oddał swe miejsce w pontonie rannemu żołnierzowi. Ks. Józef Stanek „Rudy”, schwytany przez SS-manów, zginął na szubienicy 23 września 1944 roku.
Pierścień ofiarowany bohaterskiej Warszawie przez arcybiskupa Józefa Feliksa Gawlinę, który w latach wojny pełnił funkcję Biskupa Polowego Polskich Sił Zbrojnych na uchodźstwie.
Antependium ołtarza tworzy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, znany jako „Madonna z Zeithain”. Rysowany kredką na tekturze niewielki obrazek powstał w Wigilię 1944 roku w szpitalu jenieckim obozu Zeithain jako dzieło nieznanego powstańca – w cywilu profesora medycyny. Zwracają uwagę czerwone korale na szyi Madonny, nawiązujące do tradycyjnych polskich strojów ludowych. Obraz jest darem Pani Kazimiery Strahl-Drozdowskiej.
Artysta Mateusz Środoń stworzył malowidło ścienne "Pochód 108 męczenników", które przedstawia polskich męczenników z czasu II wojny światowej.
W surowym wnętrzu uwagę przykuwa monumentalny krucyfiks z drewna dębowego na ścianie ołtarzowej. Postać Chrystusa jest repliką ocalałej rzeźby z kościoła św. Trójcy na warszawskim Solcu, w którego pobliżu Niemcy dokonali egzekucji ks. Józefa Stanka. Jej autorem jest artysta rzeźbiarz Józef Wąsacz z Krakowa.
Kaplicę urządzono w pomieszczeniu dawnej stacji uzdatniania wody elektrowni tramwajowej na Woli. Przylega ono do wielkiej hali kotłowni, w której ulokowane są wystawy i kino.

Ściany kaplicy wyłożono szarym wapieniem z Hiszpanii, natomiast podłogę kostką brzozową.
Im Museum des Warschauer Aufstands gibt es auch eine Kapelle gesegnet Fr. Józef Stanek, Kaplan der Heimatheeresgruppe „Kryska", wo jeden Sonntag um 12.30 Uhr die Heiligen Messen für Besucher gefeiert werden. Pater Józef Stanek wurde am 4. Dezember 1916 in Łapsze Niżne in Spisz geboren. Der junge Pallottiner wurde im April 1941 fast zum Priester geweiht gleichzeitig begann er ein Studium an der geheimen Soziologieabteilung der Universität Warschau, arbeitete als Seelsorger und Krankenhausseelsorger bei den Schwestern der Marienfamilie in Koszyki bis zum Ausbruch des Aufstands, Seelsorger der „Kryska“-Gruppe kämpfte in Czerniaków unter dem Pseudonym "Rudy". Er feierte Feldmessen für Soldaten und Zivilisten der Heimatarmee, gestand, besuchte Patienten in Krankenhäusern, rettete Verwundete und trug sie von der Front. In den letzten Tagen des Aufstands in Przyczółek Czerniakowski , widmete er sich der Rettung des Lebens anderer, weigerte sich, an das Praga-Ufer der Weichsel zu evakuieren, und überließ seinen Platz auf dem Ponton der verwundeten Frau der Soldat. Fr. Józef Stanek „Rudy“, von der SS gefangen genommen, starb am 23. September 1944 am Galgen.
Die Kapelle wurde im Raum der ehemaligen Wasseraufbereitungsanlage des Straßenbahnkraftwerks in Wola eingerichtet. Es grenzt an den großen Saal des Heizkellers, in dem sich Ausstellungen und ein Kino befinden. Der Künstler Mateusz Środoń schuf das Wandbild „Prozess der 108 Märtyrer“, das polnische Märtyrer aus dem Zweiten Weltkrieg darstellt. Im nüchternen Innenraum fällt das monumentale Kruzifix aus Eichenholz an der Altarwand auf. Die Christusfigur ist eine Nachbildung einer erhaltenen Skulptur aus der Kirche St. Trinity in Warschaus Solec, in dessen Nähe die Deutschen Fr. Jozef Stanek. Sein Autor ist der Bildhauer Józef Wąsacz aus Krakau. Die Wände der Kapelle waren mit grauem Kalkstein aus Spanien verkleidet, der Boden mit Birkenwürfeln. Den Antependium des Altars bildet das Bildnis der Jungfrau Maria mit Kind, bekannt als „Madonna von Zeithain“. Das kleine, mit Buntstift auf Karton gezeichnete Bild entstand am Heiligabend 1944 im Kriegsgefangenenlazarett des Lagers Zeithain als Werk eines unbekannten Aufständischen - eines Medizinprofessors in Zivil. Die roten Perlen an Madonnas Hals ziehen die Aufmerksamkeit auf sich und beziehen sich auf traditionelle polnische Volkstrachten. Das Gemälde ist ein Geschenk von Frau Kazimiera Strahl-Drozdowska. Ein Ring, der dem heldenhaften Warschau von Erzbischof Józef Feliks Gawlina verliehen wurde, der während des Krieges als Feldbischof der polnischen Streitkräfte im Exil diente.
У Музеї Варшавського повстання є також каплиця с благословенний О. Юзеф Станек, капелан Групи Армії Крайової «Криска», де Святі Меси для відвідувачів відправляються щонеділі о 12.30. водночас розпочав навчання на таємному факультеті соціології Варшавського університету, працював капеланом і шпитальним капеланом у сестер Родини Марії в Кошиках аж до початку повстання.капелан групи «Криска» воював у Чернякові, взявши псевдонім «Рудий», відправляв польові меси для вояків Армії Крайової та цивільних, сповідав, відвідував хворих у шпиталях, рятував поранених, виносячи їх з лінії фронту. , він присвятив себе рятуванню життя інших, відмовившись від евакуації на Празький берег Вісли і поступився місцем на понтоні пораненій дружині солдат. О. Юзеф Станек «Рудий», полонений есесівцями, загинув на шибениці 23 вересня 1944 року.
Каплицю влаштували в приміщенні колишньої водоочисної станції трамвайної електростанції на Волі. До нього примикає великий зал котельні, де розміщені виставки та кінотеатр. Художник Матеуш Шродонь створив мурал «Процес 108 мучеників», на якому зображені польські мученики часів Другої світової війни. У строгому інтер'єрі привертає увагу монументальне розп'яття з дуба на вівтарній стіні. Фігура Христа є копією вцілілої скульптури з церкви св. Трійці у варшавському Солці, біля якого німці стратили о. Юзеф Станек. Її автор – скульптор Юзеф Вонсач із Кракова. Стіни каплиці були облицьовані сірим вапняком з Іспанії, а підлога — кубиками берези. Антепендій вівтаря утворений образом Богородиці з Немовлям, відомим як «Цейтхайнська Мадонна». Малюнок, намальований олівцем на картоні, був створений напередодні Різдва 1944 року в шпиталі для військовополонених табору Цайтхайн як робота невідомого повстанця – професора медицини в цивільному житті. Червоні намистини на шиї Мадонни привертають увагу, відсилаючи до традиційних польських народних костюмів. Картина є подарунком пані Казімери Штраль-Дроздовської. Перстень, подарований героїчній Варшаві архієпископом Юзефом Феліксом Ґавліною, який під час війни служив польовим єпископом польських збройних сил у вигнанні.

In the Warsaw Uprising Museum there is also a chapel of blessed Fr. Józef Stanek, chaplain of the Home Army Group "Kryska", where Holy Masses are celebrated for visitors every Sunday at 12.30. Father Józef Stanek was born on December 4, 1916 in Łapsze Niżne in Spisz. The young Pallottine was ordained in April 1941 Almost at the same time, he began studying at the secret Sociology Department of the University of Warsaw, working as a chaplain and hospital chaplain at the Institute of the Sisters of the Family of Mary in Koszyki until the outbreak of the Uprising. chaplain of the "Kryska" Group fighting in Czerniaków, taking the pseudonym "Rudy". He celebrated field masses for Home Army soldiers and civilians, confessed, visited patients in hospitals, rescued the wounded, carrying them from the front line. In the last days of the uprising at Przyczółek Czerniakowski, he devoted himself to saving the lives of others, refusing to evacuate to the Praga bank of the Vistula and gave his place in the pontoon to the wounded wife the soldier. Fr. Józef Stanek "Rudy", captured by the SS, died on the gallows on September 23, 1944. The chapel was arranged in the room of the former water treatment plant of the tram power plant in Wola. It is adjacent to the large hall of the boiler room, where exhibitions and a cinema are located. The artist Mateusz Środoń created the mural "Process of 108 Martyrs", which depicts Polish martyrs from the Second World War. In the austere interior, the monumental crucifix made of oak wood on the altar wall attracts attention. The figure of Christ is a replica of a surviving sculpture from the church of St. Trinity in Warsaw's Solec, near which the Germans executed Fr. Józef Stanek. Its author is the sculptor Józef Wąsacz from Krakow. The walls of the chapel were lined with gray limestone from Spain, and the floor with birch cubes. The antependium of the altar is formed by the image of the Virgin and Child, known as the "Madonna of Zeithain". The small picture, drawn with crayon on cardboard, was created on Christmas Eve 1944 in the prisoner-of-war hospital of the Zeithain camp as the work of an unknown insurgent - a professor of medicine in plain clothes. The red beads on Madonna's neck draw attention, referring to traditional Polish folk costumes. The painting is a gift from Mrs. Kazimiera Strahl-Drozdowska. A ring given to heroic Warsaw by Archbishop Józef Feliks Gawlina, who served as the Field Bishop of the Polish Armed Forces in exile during the war.

 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz